Vergelijking van systemen voor hoogwatervoorspelling en vroegtijdige waarschuwing in de Benelux+ regio

Hoi Tim & Jeroen, bedankt dat jullie de tijd namen om met ons te praten. Kunnen jullie de lezers iets vertellen over jullie werk en de rol van jullie instituut?

Tim: Natuurlijk. Ik ben een postdoctoraal onderzoeker die zich richt op vroegtijdige waarschuwingssystemen en anticiperende actie voor overstromingen en droogte. Binnen het JCAR ATRACE-programma leid ik het vergelijkende onderzoek naar systemen voor hoogwatervoorspelling en vroegtijdige waarschuwing (FFEWS) in de Benelux + regio.

Bij het Instituut voor Milieusvraagstukken (IVM) maken we modellen van overstromingen en het effect van aanpassingsopties, denk aan nature-based oplossingen zoals retentiegebieden en herbebossing en op voorspellingen gebaseerde acties zoals het plaatsen van waterkeringen. Mijn werk bestaat uit onderzoek naar het voorspellen van overstromingen en het simuleren van processen met behulp van computermodellen, waardoor we beter in staat zijn om tijdig te waarschuwen en responsstrategieën te verbeteren.

Het IVM is een interdisciplinair instituut dat inzichten in klimaat, hydrologie, individueel gedrag en beleid integreert. Ons doel is om de kloof tussen natuurlijke processen en maatschappelijke gevolgen te overbruggen, zodat we uiteindelijk beter voorbereid zijn op en beter kunnen ingrijpen tegen overstromingen en droogte.

Jeroen: Ik ben een professor gespecialiseerd in water- en klimaatrisico's. Mijn focus ligt vooral op extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen. Mijn onderzoek omvat niet alleen het kwantificeren van de risico's die gepaard gaan met overstromingen, maar ook het onderzoeken van effectieve strategieën om deze risico's te beperken. Een cruciaal aspect van overstromingsrisicobeheer is de implementatie van systemen voor vroegtijdige waarschuwing. Hier in Nederland beschikken we bijvoorbeeld over infrastructuur, zoals dijken en gemalen, maar er zijn tal van aanvullende maatregelen die kunnen worden genomen om de weerbaarheid tegen overstromingen te vergroten. Vroegtijdige waarschuwing is een essentieel onderdeel van deze strategie.

Laten we het eens over jullie studie hebben. Kunnen jullie het in een paar zinnen voor ons samenvatten?

Tim: We hebben een vergelijkend onderzoek gedaan naar systemen voor vroegtijdige waarschuwing voor overstromingen in de Benelux-landen en de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts. Terwijl veel bestaand onderzoek zich concentreert op voorspellingen, kiest onze studie voor een innovatieve benadering door de hele waarschuwings- en reactieketen te onderzoeken. We willen begrijpen hoe vroegtijdige waarschuwingen worden omgezet in effectieve acties en de hiaten in dit proces identificeren. Om inzichten te verzamelen hebben we interviews gehouden met voorspellers en crisismanagers om de effectiviteit van deze systemen in de verschillende landen te beoordelen.

Jeroen: Een aanbeveling die naar voren kwam is dat waarschuwingen verder moeten gaan dan alleen het aangeven van regenval of waterstanden. Experts stellen voor om informatie over potentiële schade en verwachte gevolgen van voorspelde overstromingen op te nemen. Bijvoorbeeld, het voorspellen van een waterstand van drie meter kan onvoldoende context bieden. Is drie meter zorgwekkend? Is vier meter aanzienlijk erger?

Tim: Precies. Crisismanagers hebben specifieke inzichten nodig, bijvoorbeeld of hun brandweerkazerne zal worden getroffen en of ze nog steeds toegang hebben tot gebieden voor in het geval van overstroming. Een waterdiepte van twee meter brengt andere risico's met zich mee dan drie meter; als zandzakken slechts tot twee meter worden geplaatst, zijn ze nutteloos bij drie meter.

Daarnaast willen hulpverleners weten welke ziekenhuizen en wegen waarschijnlijk onder water komen te staan. Informatie over de verwachte gevolgen van een stijgend waterpeil is essentieel voor hun planning. Vlaanderen heeft momenteel vooruitgang geboekt met het voorspellen van de omvang en diepte van overstromingen, maar duidelijke drempels voor het uitgeven van waarschuwingen ontbreken nog. In het algemeen is het van vitaal belang om over te schakelen op impactgebaseerde voorspellingen. Crisismanagers benadrukken dat dit soort informatie cruciaal is voor hun operaties. Voorspellingsspecialisten benadrukken echter de uitdagingen bij het verschaffen van dergelijke gedetailleerde inzichten.

Jullie hebben dit onderzoek uitgevoerd binnen het JCAR ATRACE-programma. Hoe past dit type onderzoek volgens jullie in het programma? Heeft het voordelen gehad om deel uit te maken van deze gemeenschap?

Tim: Ik denk dat het JCAR ATRACE-programma zich onderscheidt door zijn unieke grensoverschrijdende bottom-up benadering, waardoor het zich onderscheidt van typische EU-projecten. Het project wordt gedefinieerd door belanghebbenden in landen die riviersystemen delen: beleidsmakers en onderzoekers hebben gezamenlijk onderzoeksvragen gedefinieerd die het beleid dienen. Sterke toenaderingspogingen hebben me aanzienlijk geholpen; mensen herkenden JCAR ATRACE vaak, waardoor het gemakkelijker werd om interviews af te nemen. Het kostte me geen enkele moeite om in contact te komen met meer dan tien organisaties die bereid waren hun werk te bespreken, grotendeels dankzij het uitgebreide netwerk van JCAR ATRACE in een groot aantal landen. Onze samenwerking als een grote groep auteurs vergemakkelijkte ook de ondersteuning en bijdragen over de hele linie.

Jeroen: Grensoverschrijdende samenwerking is cruciaal, vooral voor kleinere riviersystemen, omdat het delen van informatie tijdens crises zoals extreme regenval van vitaal belang is. JCAR ATRACE speelt een sleutelrol door een platform te bieden voor het opbouwen van duurzame relaties en netwerken die samenwerking bevorderen. Dit initiatief is uniek in zijn vermogen om de noodzakelijke verbindingen te bevorderen, en ik heb veel enthousiasme gezien aan beide kanten van de grens, wat het belang van gedeelde gegevens benadrukt. Bovendien is de combinatie van langdurig, diepgaand onderzoek met kortere studies effectief gebleken voor het verkrijg en van snelle resultaten.

Geïnteresseerd in de rest van het interview? Lees het volledige interview in ons magazine.